Ekki er jafn auðvellt að safna fræjum úr öllum tegundum af kryddjurtum. Best er að velja tegundir sem auðveldlega mynda fræ, eins og basilíku, kóríander, dill, timjan, myntu og oregano. Sumar plöntur, eins og steinselja og graslaukur, eru tvíærar og mynda aðeins fræ á öðru ári, þannig að þær þarf að rækta lengur áður en hægt er að safna fræjum.
Hvenær á að safna fræjum
Tímasetningin er lykilatriði þegar kemur að fræsöfnun. Þú ættir að bíða eftir að blómin visni og fræbelgir eða höfuð byrji að þorna og brúnast. Ef safnað er of snemma geta fræin verið óþroskuð og óhæf til spírunar. Best er að fylgjast reglulega með plöntunum og safna fræjunum þegar þau byrja að losna auðveldlega frá móðurplöntunni.
Hvernig á að safna fræjum rétt
Til að tryggja að fræin haldist heilbrigð og hæf til geymslu er mikilvægt að nota réttar aðferðir. Fyrir sumar kryddjurtir, eins og basilíku og kóríander, er hægt að klippa fræhausana af þegar þeir eru orðnir brúnir og láta þá þorna. Önnur fræ, eins og í timjan eða lavender, geta verið smá og fínleg, svo best er að hrista eða nudda fræhausana yfir pappír eða skál til að safna þeim.
Þurrkun fræja fyrir geymslu
Eftir að fræjum hefur verið safnað þarf að ganga úr skugga um að þau séu alveg þurr áður en þau sett í geymslu. Þetta er sérstaklega mikilvægt til að koma í veg fyrir myglu eða skemmdir á fræjunum. Dreifðu fræjunum á pappír eða grisju á þurrum, dimmum stað í nokkra daga. Ekki hafa of mikinn hita eða beint sólarljós þar sem það getur dregið úr spírunarhæfni fræjanna.
Geymsla fræja til næstu ræktunar
Til að varðveita fræin yfir veturinn skaltu geyma þau í loftþéttum ílátum, pappírspokum eða glerkrukkum. Best er að geyma þau á svölum og dimmum stað, eins og í kæli eða á köldu lofti. Skrifaðu nafnið á kryddjurtinni og safndaginn á ílátið til að tryggja að þú vitir hvaða fræ eru í hvaða íláti.
Prófun á fræjum áður en þú plantar
Til að ganga úr skugga um að fræin sem þú hefur safnað séu í lagi skaltu prófa þau áður en þú plantar þeim. Ein einföld leið er að leggja nokkur fræ í rakan eldhúspappír og sjá hvort þau byrja að spíra eftir nokkra daga. Ef meirihluti fræjanna spírar eru þau tilbúin til ræktunar.
Fræsöfnun úr kryddjurtum er auðveld og gefandi leið til að viðhalda uppskeru þinni ár eftir ár án þess að þurfa að kaupa ný fræ. Með því að fylgja þessum einföldu skrefum geturðu tryggt að þú hafir fersk og lífvænleg fræ fyrir næstu ræktun. Þetta sparar ekki aðeins peninga heldur hjálpar þér einnig að varðveita einstaka eiginleika plantnana sem þú hefur ræktað í garðinum þínum.